GMINABUKOWSKO
  • O GMINIE
    • Aktualności
    • Charakterystyka Gminy
      • Herb
      • Położenie
      • Statystyka
    • Miejscowości
      • Dudyńce
      • Karlików
      • Nadolany
      • Nagórzany
      • Nowotaniec
      • Płonna
      • Pobiedno
      • Tokarnia
      • Wola Piotrowa
      • Wola Sękowa
      • Wolica
      • Zboiska
      • Bukowsko
    • Publikacje o gminie
    • Kultura
      • Bukowianie
      • Wydarzenia
      • Uniwersytet Ludowy Rzemiosła
        Artystycznego Wola Sękowa
    • Sport
      • Kluby sportowe
      • Obiekty sportowe
  • SAMORZĄD
    • Wójt gminy
    • Zarządzenia Wójta
    • Kierownictwo urzędu
    • Rada gminy i komisje
    • Młodzieżowa Rada Gminy
      • Statut Młodzieżowej Rady Gminy
      • Wybory Młodzieżowej Rady Gminy
    • Dokumenty strategiczne
      • Strategia Rozwoju Gminy Bukowsko na lata 2022-2031
      • Program Usług Społecznych gminy
      • Lokalny Program Rewitalizacji
      • Statut Gminy
  • URZĄD GMINY
    • Załatw sprawę w urzędzie
      • Ewidencja ludności - w aktualizacji
      • Gospodarka komunalna
      • Najem lokali
      • Ochrona środowiska
      • Odpady komunalne
      • Podatki i opłaty
      • Urząd Stanu Cywilnego
      • Zagospodarowanie Przestrzenne
      • Zezwolenie na alkohol
      • Wycinka drzew
    • Godziny urzędowania
    • Referaty i stanowiska pracy
      • Referat Podatków i Opłat Lokalnych
      • Księgowo- Budżetowy
      • Referat Inwestycji,
        Planowania Przestrzennego Spraw Komunalnych
        i Ochrony Środowiska
      • Referat Gospodarki Nieruchomościami
        Rolnictwa i Działalności Gospodarczej
      • Referat Pozyskiwania Funduszy
        Zewnętrznych, Promocji i Kultury
      • Urząd Stanu Cywilnego
      • Samodzielne stanowiska
    • Wnioski o udostępnienie informacji
      publicznej
    • Akty Prawa Miejscowego
    • Obwieszczenia
    • Gminny Zespół Zarządzania Kryzysowego
    • Standardy Ochrony Małoletnich
  • DLA MIESZKAŃCA
    • Wzory dokumentów
    • Opieka medyczna
      • Ośrodek zdrowia w Bukowsku
      • Ośrodek zdrowia w Pobiednie
      • Ośrodek zdrowia w Nowotańcu
      • Stomatolodzy
      • Caritas
      • Apteki
      • Nocna i świąteczna opieka zdrowotna
    • Ochrona środowiska
      • Czyste powietrze
      • Wypalanie traw
      • Moja Woda
    • Gospodarka odpadami
      • Dobre rady na odpady
      • Naliczanie i stawki opłat
      • Deklaracja i dokumenty
      • Harmonogram odbioru odpadów
      • Terminy i formy płatności
      • Zasady segregacji
      • PSZOK
      • Rejestr działalności regulowanej
      • Analiza stanu gospodarki odpadami komunalnymi
      • Regulamin utrzymania czystości
        i porządku / Uchwały Rady Gminy
      • Podmioty odbierające odpady i uzyskane poziomy
    • Gospodarka wodno-ściekowa
      • Ewidencja bezodpływowych zbiorników oraz przydomowych oczyszczalni ścieków
      • Wykaz podmiotów posiadających zezwolenie na opróżnianie zbiorników bezodpływowych
      • Terminy i opłaty
    • Wybory
      • Wybory do Parlamentu Europejskiego
      • Wybory Samorządowe 7 kwietnia 2024 r.
      • Wybory Parlamentarne 15 października 2023 r.
    • Bezpłatny internet
    • Parafie
    • Instytucje i firmy
    • Rozkład jazdy autobusów
    • Plan polowań zbiorowych
    • Ochrona zwierząt
    • E-poradnik -Jak pożytecznie spędzać wolny czas
    • Lista jednostek nieodpłatnego poradnictwa
    • Poradnik ABC cyberbezpieczeństwa
    • Biuro EURODESK Polska w Bukowsku
  • DLA TURYSTY
    • Baza noclegowa
    • Turystyka
      • Atrakcje turystyczne
      • Szlaki turystyczne
      • Ścieżka historyczno-przyrodnicza "Szlakiem historycznych osad"
      • Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Buczyna Karpacka"
      • Ścieżka edukacyjna „Śladami trzech narodów – Polacy, Rusini i Żydzi w Gminie Bukowsko”
      • Questy -wyprawy odkrywców
      • Trasy rowerowo-piesze "Na tropie gminy Bukowsko"
    • Przyroda
    • Co warto zobaczyć?
      • Kościoły i Cerkwie
      • Cmentarze i kapliczki
      • Artystyczne przystanki gminy Bukowsko
      • Muzeum Militariów i Techniki w Woli Sękowej
      • Izba Pamięci w Zboiskach
      • Zagroda przyrodniczo-edukacyjna w Bukowsku
    • Osady historyczne
    • Folklor
    • Lokalni twórcy
    • Imprezy
  1. Strona główna
  2. Nagórzany

Nagórzany


Udostępnij

SOŁECTWO NAGÓRZANY

Sołtys:

Janusz Królicki

e mail: soltysnagorzany@bukowsko.pl

 

RADA SOŁECKA

  • Wojciech Wierzbicki
  • Piotr Ćwiąkała
  • Stanisław Lenio
  • Andrzej Skotnicki
  • Tadeusz Silarski

Powierzchnia : 318,77 ha

Liczba ludności: 316 osób

 

STATUT SOŁECTWA NAGÓRZANY


W górzystej okolicy, pomiędzy Nowotańcem a Bukowskiem położona jest niewielka miejscowość – Nagórzany. W latach 1340 –1772 wieś leżała w ziemi sanockiej, w województwie ruskim, później w cyrkule leskim, a następnie sanockim. W 1366 r. król Kazimierz III Wielki wydał przywilej lokacyjny wsi, której nazwa etniczna oznaczała mieszkańców Posady Górnej, przedmieścia Nowotańca, po powtórnej lokalizacji w 1444 r.  W 1578 r. wieś była własnością Adama Siecińskiego i zajmowała obszar 2 łanów (ok. 34 ha). W 1589 r. wieś już o powierzchni 6,5 łana należała do rodu Stanów (Jerzego, syna Alexandra, a następnie jego synów Samuela i Bogusława), a od 1713 r. do Józefa Bukowskiego – łowczego lwowskiego. W 1746 r. właścicielem wsi został Antoni Gumowski, a po jego śmierci – syn Jan Antoni, który już w 1767 r. sprzedał  Nagórzany Jakubowi Bronieckiemu. Ostatnimi właścicielami w latach 1813 - 1944 byli Krzywkowicz – Poźniakowie. Jak wynika z zapisu wyroku sądu wójtowskiego w Sanoku z 1774 r., w Nagórzanach, w miejscu, obecnej zajezdni autobusów była karczma należąca do Żyda Mośka Zelmanowicza. Od 1813 roku właścicielem wsi liczącej 65 domów został Jan Marek Poźniak. W 1898 r. wieś Nagórzany dzieliła się na cztery części: Lipniki, Ludwikówkę, Węglarzyska oraz Królikówkę i liczyła 75 domów zamieszkiwanych przez 471 osób, głównie Polaków, bowiem społeczność żydowska stanowiła wtedy zaledwie 5% ogółu mieszkańców. W kolejnych latach można było zaobserwować zarówno wzrost, jak i obniżenie liczebności mieszkańców, na co bezpośredni wpływ miał nieurodzaj występujący w 1787 r. i  wynikająca z niego migracja  ludności, a także epidemia cholery (1831 r.) oraz inne kataklizmy. Większy rozwój wsi można przypisać na okres od roku 1928. Znajdowała się tam wówczas kuźnia należąca do M. Krzysika, zakład budowlany A. Piszczyńskiego, traffica (sklep z tytoniem) K. Gackowskiego oraz  młyn S. Jakubowskiego. Przed II wojną światową warsztat szewski prowadził Antoni Lenio, kołodziejstwem zajmował się Michał Kopacz, rzeźnikiem był Jan Lenio. Jedyną pozostałością tamtych lat są ruiny cerkwi greckokatolickiej p.w. św. Apostołów Piotra i Pawła. W historii Nagórzan najtrudniejszym okresem były lata II wojny światowej oraz okres tuż po jej zakończeniu. W czasie okupacji na mieszkańców zostały nałożone kontyngenty w formie oddawania bydła i nierogacizny, zboża i innych płodów rolnych. Bydło i trzoda chlewna podlegały kolczykowaniu i ewidencji. Z roku na rok kontyngenty rosły i coraz trudniej było się z nich wywiązać. Najtrudniejszy był rok 1942, bowiem brakowało żywności i wiosną na kartofliskach trzeba było szukać nawet zmarzniętych ziemniaków. W wyniku represji okupanta, w sanockim więzieniu osadzono Wincentego Pawińskiego oraz Stanisława i Teofila Banasiewiczów, synów ówczesnego sołtysa. 25 osób z Nagórzan było na przymusowych robotach w Niemczech. Pomimo wielkiego niebezpieczeństwa w okolicy Nagórzan działała placówka Armii Krajowej. Do placówki AK Nr IV w Nowotańcu podległej Komendzie Obwodu AK OP-23 w Sanoku należało kilku mieszkańców Nagórzan: Jan Banasiewicz ps. „Bohun”(w latach 1943-44 dowódca placówki), Julian Piszczyński ps. „Maks”(w 1943r. z-ca komendanta placówki), Bronisław Wierzbicki, Bolesław Wierzbicki, Mieczysław Banasiewicz, Zuzanna Banasiewicz, Antoni Krzysik, Stanisław Silarski, Jan Silarski, Stanisław Piszczyński, Stanisław Patrylak oraz Wincenty Pawiński. Męczennikiem II wojny światowej był także tutejszy rodak, błogosławiony Anastazy Pankiewicz (ur. 9 lipca 1882 r.), zamordowany przez hitlerowców 20 maja 1942 r. w Dachau oraz por. Tomasz Silarski, nauczyciel, zamordowany przez NKWD w Katyniu. Kolejnym, szczególnie trudnym okresem dla mieszkańców okazał się rok 1944, rok „wyzwolenia”. Już 4 sierpnia pijana kompania żołnierzy sowieckich posuwająca się wzdłuż Pielni w kierunku Nadolan, zaatakowała niemieckie wozy terenowe jadące z Bukowska w kierunku Rymanowa. W potyczce zginęło wówczas 12 żołnierzy sowieckich. Z powodu zbliżającego się frontu ludzie masowo uciekali do lasów, zabierając ze sobą bydło i wszystko co niezbędne do przeżycia. Od czasu do czasu organizowano wypady po żywność do okolicznych wsi. Były one bardzo niebezpieczne, ponieważ Niemcy łapali i zmuszali głównie do kopania okopów. Tak złapany Jan Drozd zatrudniony do mielenia zboża w żarnach, został zastrzelony podczas próby ucieczki. W tym czasie 11 sierpnia 1944 r. prawdopodobnie w wyniku podpalenia spłonęło kilka domów w tzw. „Górnym Końcu”, głównie z uwagi na gęstą zabudowę. Następnego dnia Niemcy nakazali pozostałym mieszkańcom przenieść się do Bukowska, a sami zorganizowali we wsi linię obrony. W kolejnym dniu odparli sowiecki atak aż do Jędruszkowiec i w okolice górnej Pielni. Po tym incydencie front ustalił się do 16 września. Kwaterujący w Nowotańcu i Nagórzanach żołnierze kompanii SS plądrowali opuszczone domy i dopiero po interwencjach mieszkańców u niemieckich generałów Wurtza, kwaterującego w Bukowsku i Scheuerpfluga w Woli Sękowej, kompania ta została przeniesiona do Rymanowa. 14 września 1944 r. bombardowaniem rozpoczęła się wielka, sowiecka ofensywa. W nocy z 15 na 16 września artyleria niemiecka ze „Stawisk” wycofała się w kierunku Woli Sękowej, a rano oddziały czechosłowackie zajęły Nowotaniec, Nadolany i Nagórzany. Tak w historii Nagórzan, jak i sąsiednich miejscowości „wyzwolenie” nie przyniosło ani pełnej wolności ani pokoju. Teraz sowieccy żołnierze, wyzwoliciele, dopuszczali się grabieży i nikt z mieszkańców Nagórzan nie przypuszczał wówczas, że najgorsze jeszcze przed nimi. W czasach powojennych, nocą z 5 na 6 kwietnia 1946 r. pod oknami swoich domów usłyszeli krzyk „Wstawaj! Budiesz horył”. Pokazała się wystrzelona rakieta i na ten sygnał banderowcy zaczęli podpalać domy. Odchodzili dopiero wtedy, kiedy nie było szansy na ugaszenie ognia. W wielu przypadkach pod groźbą śmierci, właściciele zmuszani byli do podpalania swoich domów. Rozlało się morze ognia, drewniane domy płonęły jak pochodnie, noc zamieniła się w dzień. Takiej scenerii towarzyszył ryk bydła, ludzki płacz, trzask palącego się drewna, walących się ścian i dachów. Banderowcy rabowali konie, bydło, ściągali nawet buty z nóg. Tego feralnego dnia zagrożone było również życie Józefa Kopacza, który przyjechał na przepustkę w polskim mundurze wojskowym. W zamieszaniu wybiegł z domu i czapkę oraz marynarkę zdążył ukryć w studni. Zauważył go jadący na koniu banderowiec, uderzeniem karabinu powalił na ziemię, kazał zdjąć skórzane buty, które mu zabrał. Tej tragicznej nocy spłonęły również inne miejscowości. Była to planowa, odwetowa akcja band UPA prowadzona pod pretekstem zemsty za rozboje i kradzieże dokonywane w okolicznych, ruskich wioskach. W ocenie dowództwa UPA, tylko mieszkańcy Nadolan nie występowali przeciw Rusinom, dlatego w nagrodę wieś ocalała. Rankiem 6 kwietnia, poranne słońce odsłoniło w Nagórzanach zgliszcza, dopalające się kawałki drewna, dym i swąd spalenizny. Ocalała tylko cerkiew, dom Jana Patrylaka, który wcześniej przygarnął ruską rodzinę pod swój dach oraz przydrożne kapliczki. Pozbawione dachu nad głową rodziny masowo opuszczały spaloną wieś. Część znalazła tymczasowe schronienie w sąsiednich wsiach, część wyjechała na Ziemie Odzyskane, ale byli i tacy, którzy pozostali na ojcowiźnie, mieszkając w ocalałych piwnicach lub prowizorycznych szałasach. Bez środków do życia, narzędzi, materiałów budowlanych, zaczynali wszystko od nowa. Stopniowo wraz z odbudową wsi tworzyły się różne organizacje. W 1950 r. przy OSP w Nowotańcu działała już nagórzańska drużyna strażacka a w 1952 r. grupa założycielska powołała do życia własną jednostkę. Drugą prężną organizacją w Nagórzanach, działającą jeszcze przed wojną było Koło Gospodyń Wiejskich. Po wojnie działalność KGW wznowiła Władysława Kondyjowska ówczesna kierowniczka szkoły w Nowotańcu. W 1963 r. wieś obejmująca obszar 296 ha. liczyła ogółem 302 osoby w tym 148 mężczyzn i 154 kobiety.

 
Zdzisław Bednarczyk

 

  • SOŁECTWA
    • Dudyńce
    • Karlików
    • Nadolany
    • Nagórzany
    • Nowotaniec
    • Płonna
    • Pobiedno
    • Tokarnia
    • Wola Piotrowa
    • Wola Sękowa
    • Wolica
    • Zboiska
    • Bukowsko
  • PROJEKTY, INWESTYCJE, REMONTY
    • Projekty dofinansowane z Unii Europejskiej
    • Projekty ze środków krajowych
    • Projekty realizowane przy wsparciu gminy
    • Inwestycje z środków krajowych
    • Inwestycje z budżetu gminy
    • Fundusz Dróg Samorządowych
    • Rządowy Fundusz Inwestycji Lokalnych
    • "Cyfrowa Gmina" w Urzędzie Gminy Bukowsko
    • „Granty PPGR” Cyfrowa Gmina -Wsparcie dzieci z rodzin pegeerowskich w rozwoju cyfrowym
    • Cyberbezpieczny Samorząd
    • WaterWise Interreg Polska -Ukraina
  • PRZETARGI
  • JEDNOSTKI GMINNE
    • Centrum Usług Społecznych w Bukowsku
    • Szkoły i placówki oświatowe
    • Biblioteka
    • Środowiskowy Dom Samopomocy w Wolicy
    • Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
  • ORGANIZACJE POZARZĄDOWE
    • Newsletter dla NGO z terenu Gminy Bukowsko
    • Koła Gospodyń Wiejskich
    • Ochotnicze Straże Pożarne
    • Fundacje i Stowarzyszenia
  • TRANSMISJE OBRAD RADY GMINY
  • KWARTALNIK GAZETA GMINY
  • GMINNY PORTAL MAPOWY
  • DEKLARACJA DOSTĘPNOŚCI
Komunikaty Kamery Czyste powietrze Fundusz Inwestycji Lokalnych FDS Unia Europejska Platforma Zamówień Publicznych Strategia rozwoju Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Ostrzeżenia meteorologiczne Gmina Bukowsko Spot
Rozlicz PIT w gminie Bukowsko
Rozliczenie PIT 2024 z PITax.pl jest dostępne w ramach projektu „Wspieraj lokalnie" prowadzonego przez Instytut Wsparcia Organizacji Pozarządowych i PITax.pl Łatwe podatki.

Kontakt

ul.Bieszczadzka 6, 38-505 Bukowsko
Powiat Sanocki
Województwo Podkarpackie
tel.: 013 46 74 015, 013 46 74 024
email: sekretariat@bukowsko.pl

NIP Gminy : 6871785579
Regon: 370440732

Konta bankowe

Krakowski Bank Spółdzielczy:
Podatki
44 8591 0007 0400 0899 7412 0010

Opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi
65 8591 0007 0400 0899 7412 0020

Woda i ścieki
58 8591 0007 0400 0890 0999 0004

Pozostałe opłaty ( czynsze, drewno, wynajem sali, opłata skarbowa, opłata za zezwolenie na alkohol, dzierżawa gruntów, inne…)
58 8591 0007 0400 0890 0999 0004

Wadia do przetargów i zabezpieczenie umów:
39 8591 0007 0400 0899 7412 0003

Godziny pracy Urzędu

poniedziałek
od 8:00 do 16:00
od wtorku do piątku
od 7:00 do 15:00

Na skróty:

MiejscowościRada gminy i komisjeObwieszczenia

© 2025 Urząd Gminy Bukowsko
Realizacja: DAVISOFT | WCAG 2.0
  • bip
  • facebook
  • YouTube
  • epuap
  • Monitor Polski
  • Dziennik Ustaw
×