Folklor

Kapela Ludowa "Bukowianie" 

Powstanie kapeli ludowej „Bukowianie” najczęściej, niestety mylnie, łączone jest z datą założenia Zespołu Pieśni i Tańca (1969r.). Jej początki sięgają roku 1964, kiedy to dwuosobową kapelę tworzyli: Piotr Przyboś ( jej założyciel) – skrzypce i Józef Hnat – akordeon. W kolejnych latach skład kapeli poszerzył się o Zdzisława Przybosia (syna Piotra – kontrabas), Mieczysława Karaczkowskiego z Sanoka (klarnet), a następnie Rudolfa Posadzkiego z Pisarowiec (trąbka). Jak się później okazało, ten skład osobowy przez wiele lat działalności kapeli stanowił jej trzon zasadniczy, chociaż przewinęło się przez nią wielu innych muzyków. W latach siedemdziesiątych grali w niej m.in.: Jan Węgrzyn (skrzypce), Stanisław Karpiel z Tokarni (skrzypce), Henryk Błaszczak z Niebieszczan (skrzypce), Józef Kurasz z Sanoka (skrzypce), Jan Dębicki z Nagórzan (flet), Władysław Muszański z Nagórzan (skrzypce), Mieczysław Niemiec z Grabownicy (skrzypce sekund), Antoni Kowalik z Bukowska (klarnet), Tadeusz Przyboś (syn Piotra – kontrabas, akordeon). W latach osiemdziesiątych do składu kapeli na dłużej dołączyli: Tadeusz Węgrzyn z Nowosielec Gniewosz (skrzypce sekund), Aleksander Galik z Prusieka (skrzypce), Henryk Pałuk z Nowotańca (trąbka). Krótko występował z kapelą Marek Galik z Prusieka ( brat Aleksandra – klarnecista), który zginął w wypadku samochodowym w czasie służby wojskowej. Pod koniec lat osiemdziesiątych z kapeli odszedł zasłużony, wieloletni jej członek Rudolf Posadzki, a w 1991 roku Mieczysław Karaczkowski. W latach 1994 do 1996 członkostwo w kapeli zawiesił również Józef Hnat, w związku z tym kapela pozyskiwała nowych członków. W 1992 r. Jana Fedorońko z Sanoka (skrzypce sekund) i Edwarda Filipczaka z Sanoka (klarnet), a w 1994 r. Lesława Pyrcaka z Prusieka (klarnet) i Adama Hnata z Bukowska (akordeon). Wcześniej w 1990 roku w kapeli występował krótko Bronisław Bartnicki z Krosna grający na cymbałach. Kolejne zmiany miały miejsce w 2000 roku, kiedy to z powodu choroby odszedł z kapeli Jan Fedorońko oraz Aleksander Galik, który przeszedł do kapeli „Kamraty” w gminie Sanok. W 2002 roku współpracę z kapelą zakończył także Lesław Pyrcak. Na ich miejsca wpisały się byłe członkinie kapeli młodzieżowej „Euro-Folk-Show”: Honorata Przyboś z Bukowska (skrzypce) i Edyta Szeremeta z Woli Sękowej (skrzypce sekund). Od 2003 roku w razie potrzeby z kapelą występowała była członkini kapeli dziecięcej „Młodzi Bukowianie”; Edyta Pałuk z Nowotańca (skrzypce). Kolejne lata wymuszały kolejne zmiany. 11 kwietnia 2007 r. podczas uroczystości pogrzebowych Bukowianie pożegnali zmarłego Piotra Przybosia – założyciela kapeli i pasjonata muzyki ludowej. Niespełna rok później 14 stycznia 2008 r. „do niebiańskiej kapeli” odszedł basista Zdzisław Przyboś. Jego miejsce zajął Krzysztof Pałuk z Nadolan (kolejny były członek kapeli Euro-Folk-Show). W roku 2011 członkiem kapeli został Tomasz Bieda z Sanoka, grający na klarnecie. W roku 2014 z powodów osobistych z członkostwa zrezygnowała Honorata Przyboś a rok później Edyta Starego (Szeremeta). Dlatego to w 2015r. do Bukowian dołączył Marian Czapla z Woli Sękowej (skrzypce sekund), który wcześniej występował z kapelą Wolanie, a która uległa samorozwiązaniu. Również z powodów zdrowotnych w 2015r. współpracę z kapelą zawiesił Edward Filipczak oraz Józef Hnat. Aby utrzymać dalszą działalność kapeli, na listę jej członków wpisał się Andrzej Sabat (akordeon) z Markowiec, „pozyskany” przez Henryka Pałuka, który jeszcze w 2004r. przejął funkcję kierownika kapeli, jako członek i instruktor (od 2016 r. p.o. kierownik referatu kultury w UG w Bukowsku). Pod jego kierownictwem, kapela znacznie wzbogaciła swój repertuar piosenek ludowych jak również kolęd i pastorałek, które w części zostały uwiecznione na płytach CD w 2005r. Niestety z powodu braku skrzypka prymisty, od 2014r. kapela nie mogła już uczestniczyć w konkursach KroPA, organizowanych corocznie w Korczynie, gdzie kapele walczą o delegację do udziału w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu Dolnym. Uzupełniając jeszcze w/w informacje należy dodać, że w sytuacjach losowych z kapelą występowali również przypadkowi muzycy np. Katarzyna Kociuba z Sanoka (skrzypce prym), Wojciech Pałuk z Nowotańca (akordeon), Tadeusz Czapla z Woli Sękowej (skrzypce), Agnieszka Dusznik z Bukowska (skrzypce) oraz byli członkowie kapeli (Aleksander Galik, Leszek Pyrcak). Tak w skrócie przedstawia się dość powikłana rotacja muzyków, która zapewne w jakimś stopniu negatywnie odbijała się na poziomie artystycznym kapeli i na odchodzeniu od folkloru tradycyjnego w kierunku folkloru stylizowanego i biesiady. Tego typu zmiany wnosił każdy nowy członek kapeli, który dopiero z czasem „przesiąkał” muzyką ludową, a wśród solistów - gwarą. Co do solistów, tutaj także zachodziły częste zmiany. Listę śpiewaków lat 70. otwierają: Kazimierz Hnat, Maria Zabiega, Antoni Zabiega, Janina Gontarz, Stanisława Cypcarz, Czesława Kurasz, Kazimierz Słyszyk, Janina Sokół, Feliks Pleśniarski, Henryka Miś,… W późniejszych latach z kapelą śpiewali: Andrzej Mikołajek, Anna Galik, Zofia Krupska, Anna Pałuk, Danuta Jakubowska, Barbara Słyszyk, Krystyna Hnat,… Od 1992 roku do chwili obecnej solistami kapeli „Bukowianie” są: Anna Kusz (Wrzyszcz), Małgorzata Garbowska (Wrzyszcz) i od 1993 roku Kazimierz Żytka, którzy stanowią ważny filar kapeli, równorzędnie stanowiący o jej sile i poziomie artystycznym. Należy podkreślić, że wszystkie  zmiany zarówno muzyków, jak i solistów wiązały się z potrzebą zgrywania całego repertuaru kapeli od początku. Obecnie w repertuarze „Bukowian” znajduje się ponad dwieście pięćdziesiąt tytułów piosenek ludowych i biesiadnych oraz ponad pięćdziesiąt kolęd i pastorałek. W blisko pięćdziesięcioletniej działalności ( z przerwami ) kapela odnotowała wiele znaczących sukcesów, reprezentując gminę Bukowsko na terenie kraju i za granicą. W kronikach odnotowano 44 występy Zespołu Pieśni i Tańca „Bukowianie”, 221 koncertów kapeli na terenie kraju, 2 wyjazdy koncertowe do Czechosłowacji, 1 do Francji i 3 do Słowacji.

Do ważniejszych osiągnięć konkursowych należy zaliczyć :

•   I miejsce w „Jasielskich Okółkach” w Jaśle (1978 r.)
•  I miejsce w „Krośnieńskich Prezentacjach Artystycznych – KroPA” w Brzozowie i III nagroda w Ogólnopolskim Festiwalu Kapel i Śpiewaków Ludowych w Kazimierzu nad Wisłą.( 1995 r.)
•   I miejsce w konkursie „KroPA” w Iwoniczu Zdroju, III nagroda w OFKiŚL w Kazimierzu i I nagroda w I Ogólnopolskim Przeglądzie Spółdzielczych Zespołów Artystycznych w Polanicy Zdroju (2000 r.)
•   I miejsce w „Jasielskich Okółkach” w Jaśle i II miejsce w Ogólnopolskim Konkursie Tradycyjnego Tańca Ludowego w Rzeszowie (2002 r.)
•  I miejsce w konkursie „KroPA” w Iwoniczu Zdroju (2003 r.)
• II miejsce w konkursie „KroPA” w Korczynie i ponownie III nagroda w OFKiŚL w Kazimierzu (2006 r.)
•  III miejsce w VII Międzynarodowym Festiwalu Karpat w Trzcinicy k. Jasła (2010 r.)

30 czerwca 2009 r. kapela otrzymała nagrodę Zarządu Województwa Podkarpackiego za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury a 3 października 2009 r. w Łazienkach Królewskich w Warszawie odebrała nagrodę im. Oskara Kolberga „Za zasługi dla kultury ludowej” przyznaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie.
Do osiągnięć „Bukowian” należy jeszcze dodać osiem nagrań studyjnych, w tym dwie wydane płyty  z nagraniami piosenek ludowych i jedna z nagraniami kolęd i pastorałek, a także sześć nagrań filmowych oraz jedno trzygodzinne amatorskie nagranie video widowiska ”Bukowskie wesele sprzed 100 lat”. Oczywiście kapela niejednokrotnie cieszyła się z III nagród i wyróżnień a nade wszystko z entuzjastycznie przyjmowanych przez publiczność prezentowanych przez nią koncertów. Kapela Bukowianie, cieszy się również uznaniem słuchaczy Polskiego Radia Rzeszów, plasując się już od kilku lat w pierwszej dziesiątce, spośród 81 kapel. Aktualny skład kapeli (2016r.) tworzą: Marian Czapla (skrzypce sekund), Tomasz Bieda (klarnet), Henryk Pałuk (trąbka), Andrzej Sabat (akordeon), Krzysztof Pałuk (kontrabas) oraz solistki: Małgorzata Garbowska, Anna Kusz.                                                                                                                                       

                                                                                                          Opracował  Henryk Pałuk