Ścieżka historyczno-przyrodnicza „Buczyna Karpacka"

Wędrówkę na Bukowicę  ścieżką "Buczyna Karpacka" najlepiej rozpocząć w Woli Piotrowej bowiem tu również rozpoczyna się szlak żółty: Wola Piotrowa - Wisłok Wielki - Kanasiówka, wyznaczony przez PTTK Sanok.

Wieś ta po wojnie podzieliła los wielu okolicznych łemkowskich wiosek, odżyła dwadzieścia lat później dzięki innym „przesiedleńcom", przybyłym tu w połowie lat sześćdziesiątych ze Śląska Cieszyńskiego - Polakom obrządku zielonoświątkowego (pierwsza rodzina osiedliła się tu w 1966 roku i pochodziła z Ustronia). Po lewej stronie na wzniesieniu usytuowany jest cmentarz i miejsce po dawnej cerkwi. Idąc w górę wsi, przechodzimy obok Domu Modlitwy i sklepu spożywczego, mijając dwa przystanki autobusowe urządzone jako galerie fotograficzne opowiadające historię 40 lat osadnictwa. Samochód można zostawić na parkingu na końcu wsi, a za nim prowadzi droga, która mocno się zwęża i wiedzie w górę. Czas przejścia z Woli Piotrowej po tej ścieżce to 90 minut. Natomiast całą naszą trasę tam i z powrotem, wolnym tempem można pokonać w 3-4 godziny wraz z podziwianiem flory i fauny „Bukowicy”.

Przy ostatnich zabudowaniach, na rozwidleniu dróg skręcamy w prawo i niedawno wyasfaltowaną drogą pniemy się w górę, na pokryty polami i łąkami grzbiet.  Rozciąga się stąd ładna panorama pokrytych mozaiką pól, łąk i zagajników wzgórz pogórza Bukowskiego, a na wschodzie widnieją stoki Bieszczadów. Już na początku ścieżki cieszy turystę wspaniały widok okolicy. Po około 45 minutach od wyjścia ze wsi na rozwidleniu dróg, na grzbiecie spotykamy znaki czerwone. Teraz możemy kontynuować wędrówkę na najwyższe wzniesienie; Tokarnię albo dalej szlakiem żółtym kontynuować wędrówkę zgodnie z założonym celem. Droga skręca w prawo i prowadzi dalej grzbietem wraz z czerwonymi znakami Głównego Szlaku Beskidzkiego. Wychodzimy na grzbietowe łąki porastające siodło pod Tokarnią i tu rozpoczyna się najpiękniejszy chyba, bardzo widokowy odcinek szlaku. Przechodzimy obok wiaty, która nadaje się na odpoczynek.

Pasmo Bukowicy, które się przed nami otwiera jest jednym z najbardziej malowniczych pasm Beskidu Niskiego, rozpościera się ono od doliny Wisłoka na zachodzie po dolinę Osławy na wschodzie. Główny grzbiet biegnie z północnego - zachodu na południowy - wschód osiągając kulminację na Tokarni (778 m n.p.m.). Ten szczyt charakteryzuje się pięknym widokiem i potężnym, widocznym z daleka, przekaźnikiem telefonii komórkowej. Tę część pasma już tak gęsto nie porasta las jodłowy i bukowy, a dominują rozległe łąki i pastwiska. To właśnie szczyt Tokarnia i jej stoki oferują turyście niesamowite widoki. Można stąd podziwiać bajkową panoramę wielu szczytów Beskidu Niskiego, widoczne jest Pogórze Dynowskie i Bukowskie oraz Bieszczady. Przy dobrej pogodzie, po przeciwnej stronie lśnią w słońcu skaliste szczyty Tatr.

Szlak żółty przekracza grzbiet i dalej idziemy drogą do lasu zagospodarowanego przez Włościańskie Stowarzyszenie Właścicieli Lasów Prywatnych. Po lewej stronie dostrzegamy szlaban, za którym zaczyna się szeroka na ponad sześć metrów, nowa droga schodząca z grzbietu w kierunku Wisłoka. Dawniej był to bardzo uczęszczany trakt z łemkowskich wsi w kierunku Bukowska, gdzie na targi pędzono stada bydła, koni itp. To właśnie tą drogą prowadzi teraz żółty szlak do Wisłoka. Idąc wg znaków napotkamy leśny cmentarz powstańców z 1863 roku oraz żołnierzy I i II wojny światowej. Krótki opis historii związanej z tym miejscem i okolicą znajdziemy na tablicach informacyjnych. To dobre miejsce do odpoczynku i chwili zadumy nad patriotyzmem, wartościami itp.

Podążając dalej zobaczymy stanowiska cisa pospolitego (Taxus baccata L.). Znajdują się one między górą Jawornik, a górą Dział w źródliskach potoków Wisłoka. Cis to drzewo wiecznie zielone dorastające do 10-15 metrów, które chronione jest w Polsce od 1423 roku, z nakazu króla Władysława Jagiełły. Ma drzewo ciężkie, twarde, mocne, elastyczne i trudno łupliwe. Wykorzystywano go do produkcji broni myśliwskiej i wojennej wytwarzając z niego łuki, kusze, dzidy i oszczepy. 20 sierpnia 2011 r. dokonano otwarcia ścieżki drugiej części przyrodniczo-historycznej „Cis – staropolskie żelazo”. Wszystkie cisy rosną w lesie bukowym z niewielkim udziałem jodły. Ten chroniony, niegdyś częsty a obecnie rzadki gatunek drzewa naszych lasów, utworzył tu populację, na którą składa się blisko 300 osobników. Populacja cisa pospolitego w Paśmie Bukowicy jest szczególnie interesująca, gdyż wchodzi w strefę tzw. populacji brzeżnych, będących na granicy swojego naturalnego zasięgu geograficznego.Największe cisy tej poplulacji osiągają tu znaczne rozmiary, gdzie ich grubość dochodzi do 30 centymetrów przy wysokości 13 metrów, co świadczy o znacznej rozpiętości ich wieku i naturalnym pochodzeniu.

W różnych częściach ścieżki odnajdziemy rzadko spotykane rośliny. Informacje o tutejszej faunie i florze odnajdziemy na kolejnych tablicach informacyjnych będących częścią „ścieżki”. Ciekawym dla turystów miejscem są lasy, łąki, rozległe polany, bowiem tutaj możemy obserwować niezwykle piękną roślinność, a także wiele gatunków zwierząt, które żyją tutaj, jako w środowisku naturalnym. Cechą charakterystyczną jest tutaj fakt, że występują na tym terenie zwierzęta, które nie żyją w innych częściach Polski, dlatego też objęte są ścisła ochroną. Z bardziej pospolitych gatunków zwierząt można zobaczyć jelenia, dzika, lisa, kunę, borsuka czy wilka. Oprócz tych gatunków można zobaczyć znacznie rzadziej występujące gatunki zwierząt, np. niedźwiedzie, rysie czy żbiki. Występuje tu także ogromna ilość ptaków, z których rzadszymi gatunkami są sikora, drozd, dzięcioł, głuszec czy bażant. Można także napotkać ptaki drapieżne, jak na przykład: orlika krzykliwego, myszołowa i puchacza. Pospolicie występują tutaj także płazy i gady, którymi są żmija, padalec, salamandra plamista, oraz traszka górska. W drzewostanie dominują głównie buczyny i lasy mieszane bukowo - jodłowe z domieszkami olchy, dębu i grabu oraz bardzo bogatym runem leśnym.

Rosną tu również modrzewie, cisy, jawory, a w miejscach podmokłych lasy jesionowo - olszowe oraz wierzby i topole. Świerki występują tylko tam, gdzie zostały sztucznie wprowadzone. Oszołomiony pięknem przyrody turysta nawet nie jest w stanie zorientować się, że idąc stromym podejściem i mając już kilometry w nogach – wcale się nie męczy. To zasługa znakomitego mikroklimatu zbliżonego do tego, jaki występuje w Rymanowie Zdroju. W tym miejscu warto przypomnieć, że w latach 50 - tych dwudziestego wieku istniały plany wykorzystania tego pięknego miejsca do działalności sanatoryjnej. Istnieją mapy, na których planowano poprowadzenie tutaj linii energetycznej. Plany nie zostały zrealizowane, zapewne z korzyścią dla tego pięknego zakątka naszej gminy. Występuje tu bowiem całe bogactwo rzadkich roślin kwiatowych, np. przebiśniegi, cebulka dwulistna, żywiec gruczołowaty, czosnek niedźwiedzi, zawilec, miesięcznica trwała i wiele innych. Okres ich kwitnienia kończy się, gdy drzewa pokryją się całkowicie liśćmi i zamkną promieniom słonecznym dostęp do dna lasu. Piękno przyrody, występujące tu gatunki dzikich zwierząt i roślin, leczniczy mikroklimat oraz możliwość zobaczenia kilku ciekawych historycznych dla gminy miejsc na pewno przywiedzie Państwa na tę, jakże malowniczą trasę. W połączeniu z aktywnym wypoczynkiem jest to świetny pomysł na spędzenie wolnego, słonecznego dnia.

Opracowanie :Barbara Podstawka